Pilotenmodel / handleiding pilotenkaart

Doel

Met behulp van het ‘pilotenmodel’ kan de zorgverlener samen met de patiënt bepalen wie welke rol heeft bij het in goede banen leiden van de diabetes, een gezamenlijke zorg voor patiënt én zorgverlener.

Toelichting instrument

Een tabel met typering van vier type patiënten: Passagier, Steward(ess), Co-piloot, Piloot.

• Hoe in de praktijk te gebruiken:
  In een tabel is per type patiënt aangegeven hoe het ‘type’ patiënt herkent kan worden bij het observeren van het gedrag en hoe de observaties getoetst kunnen worden. Daarnaast geeft het per type patiënt handvatten tot motiveren van meer zelfregie, do’s, dont’s en valkuilen voor de zorgverlener.

Er worden 4 groepen onderscheiden elk met een andere mate tot mogelijkheden voor zelfregie:

• Passagier:
  • Afwachtend
  • Neemt weinig tot geen initiatief in het gesprek en in diabetesmanagement
  • Stelt niet veel vragen
  • Ziet de ‘dokter’ nog als autoriteit
• Steward(ess)
  • Stelt vragen als iets niet duidelijk is
  • Komt soms zelfs met eigen vragenlijst
  • Neemt eigen verantwoording in diabetes management maar alleen na instructie zorgverlener
• Co-piloot
  • Komt zelf met een vragenlijst op consult, niet alleen ter verduidelijking maar ook met alternatieve therapieën of middelen
  • Is zelf actief op zoek ge- gaan naar informatie en actieve therapieën of middelen
  • Doet zelf kleine aanpassingen in zijn/haar therapie op basis van eigen meetwaarden en bevindingen analyse
• Piloot
  • Verwacht vraaggerichte zorg
  • Komt zelf met een lijst van onderwerpen en behoeften naar het consult
  • Neemt zelf beslissingen over therapie na advies van zorgverlener in overweging te hebben genomen

Doelgroep(en)

Diabetes
Volwassenen

Validatie en effectiviteit

Nee

Informatie uit NIVEL inventarisatie:
Aanname is dat omgang met diabetes een gezamenlijke verantwoordelijkheid is voor patiënt en zorgverlener. Het vereist zelfregie van de patiënt maar niet iedereen is hier even goed toe in staat en moet hier dan ook gericht bij ondersteund worden.

Indeling in patiënttypen wordt gemaakt op basis van regieverhouding tussen patiënt en zorgverlener en is afhankelijk van veel factoren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vaardigheden, zelfvertrouwen, kennis van de ziekte, klinische gegevens en de gezondheidstoestand.
NB! Lijkt erg op de PAM maar een vragenlijst om mensen gemakkelijk in te delen in één van de 4 typen ontbreekt hier. Moet op basis van klinische observatie.

Training / opleiding zorgverlener gewenst

Direct inzetbaar

Vorm

Handleiding / handreiking

Waar te vinden?

Diabetes Vereniging Nederland

Kosten instrument

Gratis

Ontwikkeld door / contactpersoon

Diabetes Vereniging Nederland
Contactpersoon: Angela de Rooij-Peek

Organisaties die werken met methode / instrument

Niet bekend

Voorbeelden, succes- en faalfactoren uit de praktijk

Niet bekend

Datum van bijwerken /plaatsing instrument

Bijgewerkt juli 2017: met informatie NIVEL ‘Inventarisatie meetinstrumenten zelfmanagementondersteuning’